Serebral Palsi (SP), beyin gelişimi sırasında meydana gelen hasar nedeniyle kas kontrolünü ve vücut hareketlerini etkileyen bir nörolojik bozukluktur. Hastalığın belirtileri genellikle bebeklik veya erken çocukluk döneminde fark edilir ve hayat boyu süren bir durumdur. Ancak, doğru tedavi ve rehabilitasyon ile serebral palsili bireylerin yaşam kalitesi artırılabilir.

Birlikte serebral palsinin nedenlerini, türlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Serebral Palsi Nedir?

Serebral Palsi, beynin kas kontrolü, koordinasyon ve hareketle ilgili bölgelerindeki hasardan kaynaklanan, ilerleyici olmayan ancak yaşam boyu süren bir motor bozukluktur. Bu durum genellikle doğum öncesi, doğum sırasında veya erken bebeklik döneminde meydana gelen bir beyin hasarı nedeniyle oluşur.

Serebral Palsi:

Beynin kasları kontrol eden kısmındaki hasar nedeniyle gelişir.
Çocuk büyüdükçe belirtiler değişebilir, ancak durum ilerleyici değildir.
Hareket bozuklukları, kas sertliği, denge sorunları ve kas güçsüzlüğü gibi semptomlarla kendini gösterir.

İstatistik: Dünya genelinde her yıl 1.000 doğumdan yaklaşık 2 ila 3’ünde serebral palsi görülmektedir.

(Kaynak: Centers for Disease Control and Prevention – CDC)

Serebral Palsi Türleri Nelerdir?

Serebral Palsi, semptomların türüne ve etkilenen kas gruplarına göre farklı alt tiplerde sınıflandırılır. Bu tipler 4 adettir:

1) Spastik Serebral Palsi (En Yaygın Tip)

A. Kas sertliği ve kasılmalar en belirgin özellikleridir.
B. Hareketler kısıtlıdır ve reflekslerde anormallikler görülebilir.
C. Bu tip, serebral palsili bireylerin yaklaşık %80’inde görülmektedir.

İstatistik: Spastik serebral palsi vakalarının %30’u sadece bir bacağı etkilerken, %50’si her iki bacağı etkileyebilir .

(Kaynak: National Institute of Neurological Disorders and Stroke – NINDS)

2) Diskinetik (Atetoid) Serebral Palsi

A. İstemsiz, kontrol edilemeyen hareketler görülür.
B. Yavaş, bükülme hareketleri veya ani spazmlar yaşanabilir.
C. Genellikle yüzde, kollarda ve bacaklarda belirgindir.

3) Ataksik Serebral Palsi

A. Denge ve koordinasyon problemleri ile karakterizedir.
B. Hareketler titrek olabilir ve ince motor becerilerde zorluk yaşanabilir.

4) Karma Tip Serebral Palsi

A. Birden fazla serebral palsi türünün kombinasyonu şeklinde görülür.
B. En yaygın kombinasyon, spastik ve diskinetik tiplerin birlikte olmasıdır.

Serebral Palsi Belirtileri Nelerdir?

Serebral Palsi belirtileri, hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, şu belirtiler görülebilir:

Kas sertliği veya kas güçsüzlüğü
Denge ve koordinasyon problemleri
Elleri, kolları veya bacakları kontrol etmekte zorluk
Yavaş motor gelişim (geç oturma, geç yürüme vb.)
Konuşma ve yutma zorlukları
Titreme, istemsiz kas hareketleri veya kas spazmları
Zihinsel gelişim geriliği (bazı vakalarda)

İstatistik: Serebral Palsili bireylerin %30-50’sinde zihinsel engel de görülebilmektedir.

(Kaynak: Cerebral Palsy Foundation)

Serebral Palsinin 5 Yaygın Nedeni

Serebral Palsi, doğum öncesi, doğum sırasında veya doğumdan sonra meydana gelen beyin hasarları sonucu oluşabilir. İşte en yaygın nedenler:

1) Gebelik Sırasında Beyin Gelişimini Etkileyen Faktörler

Enfeksiyonlar (örneğin kızamıkçık, toksoplazmoz, sitomegalovirüs)
Genetik faktörler
Gebelik sırasında oksijen eksikliği

2) Doğum Sırasında Oksijen Yetersizliği (Hipoksi)

Zor doğumlar veya uzun süren doğum süreci
Plasentanın erken ayrılması nedeniyle oksijen yetersizliği

3) Erken Doğum ve Düşük Doğum Ağırlığı

Prematüre bebeklerde serebral palsi riski daha yüksektir.
Erken doğan bebeklerde beyin kanaması riski yüksektir.

4) Yeni Doğan Döneminde Beyin Kanamaları ve Enfeksiyonlar

Menenjit veya beyin enfeksiyonları
Kafa travmaları ve şiddetli sarılık (kernikterus)

5) Bebeklik ve Çocukluk Döneminde Travmalar

Kafa travmaları (kaza, düşme vb.)
Ağır enfeksiyonlar veya felçler

İstatistik: Serebral Palsili çocukların yaklaşık %40’ı erken doğumla dünyaya gelmektedir.

(Kaynak: March of Dimes )

Serebral Palsi Tedavi Yöntemleri

Serebral Palsi için kesin bir tedavi bulunmamaktadır, ancak erken müdahale ve uygun terapilerle semptomlar kontrol altına alınabilir. İşte en etkili tedavi yöntemleri:

1) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Kas gücünü artırmak ve hareket kabiliyetini geliştirmek için uygulanır.
Yürüme ve dengeyi sağlamak için özel egzersizler içerir.

2) Konuşma ve Yutma Terapisi

Konuşma bozukluğu olan bireyler için dil ve konuşma terapisi uygulanır.
Yutma güçlüğü olan hastalarda beslenme desteği sağlanır.

3) İlaç Tedavileri

Kas gevşeticiler (örneğin botoks enjeksiyonları) kas spazmlarını hafifletebilir.
Epilepsi nöbetlerini kontrol altına almak için ilaç tedavisi uygulanabilir.

4) Ortez ve Protez Kullanımı

Yürüme desteği için ayak bileği ortezleri ve protezler kullanılabilir.
Postür dengesini sağlamak için özel oturma ve duruş destekleri önerilebilir.

5) Cerrahi Müdahaleler

Kasların fazla sertleşmesini önlemek için ortopedik ameliyatlar yapılabilir.
Omurilik veya sinir köklerine yapılan cerrahi müdahaleler, kas spazmlarını azaltabilir.

Serebral Palsi ile Yaşam Mümkün!

Serebral Palsi, ilerleyici olmayan ancak hayat boyu süren bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile hastaların yaşam kalitesi büyük ölçüde artırılabilir. Fizik tedavi, protezler, özel eğitim ve psikolojik destek, serebral palsili bireylerin bağımsız yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olabilir.

Eğer çocuğunuzda serebral palsi belirtileri fark ediyorsanız, erken teşhis için uzman bir doktora danışmanız önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Serebral palsi hastaları ne kadar yaşar?

Serebral palsili hastaların yaşam süresi, genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir, ancak çoğu hasta normal yaşam süresine ulaşabilir.

Serebral palsi hangi engel grubuna girer?

Serebral palsi, fiziksel engellerle birlikte motor beceri ve kas kontrolü sorunlarına yol açan bir engel grubuna girer.

Serebral palsi hangi bölüme gidilir?

Serebral palsi şüphesi durumunda nöroloji veya fizyoterapi bölümlerine başvurulabilir.

Serebral palsi motor nöron nedir?

Motor nöronlar, kas hareketlerini kontrol eden beyin ve omurilikteki hücrelerdir. Serebral palside bu hücrelerin işlevi bozulur.

Serebral palsi hangi yaşta başlar?

Serebral palsi doğum öncesi, doğum sırası veya doğumdan kısa bir süre sonra başlar.

Serebral palsili çocuklarda hangi bozukluklar görülmektedir?

Serebral palsili çocuklarda kas güçsüzlüğü, denge problemleri ve motor beceri bozuklukları sıklıkla görülür.

Serebral palside hangisi beklenmez?

Serebral palside genellikle normal zihinsel gelişim beklenmez, ancak bazı çocuklarda zihinsel engel olmayabilir.

Serebral palsi kaç yaşında belli olur?

Serebral palsi genellikle 2 yaşına kadar belirgin hale gelir.

Serebral palsi kaç çeşittir?

Serebral palsi 4 ana çeşitte sınıflandırılır: Spastik, diskinetik, ataksik ve karışık türleri vardır.

Serebral palsi yüzde kaç rapor verilir?

Serebral palsi hastalarına verilen rapor oranı, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir.

Serebral palsi kimlerde görülür?

Serebral palsi, doğum sırasında veya doğum sonrası beyin hasarı yaşayan çocuklarda görülür.

Serebral palsi nasıl tedavi edilir?

Serebral palsi tedavisi, fiziksel terapi, ilaçlar ve cerrahi müdahalelerle yapılır, ancak tedavi kalıcı iyileşme sağlamaz.

Bebeklerde serebral palsi nasıl anlaşılır?

Bebeklerde serebral palsi, motor becerilerindeki gecikmeler, kas sertliği ve koordinasyon problemleriyle anlaşılır.

Serebral palsi teşhisi ne zaman konur?

Serebral palsi teşhisi, genellikle erken çocukluk döneminde konur.

Serebral palsi günü ne zaman?

Serebral palsi günü, her yıl 6 Ekim’de kutlanır.

Serebral palsi ne zaman yürür?

Serebral palsili çocuklar genellikle normalden daha geç yürür.

G80 9 serebral palsi ne demek?

G80.9, serebral palsiye özgü bir koddur ve “serebral palsi, tanımlanmamış” anlamına gelir.

Serebral palsi neden olur?

Serebral palsi, doğum sırasında beyin hasarından veya doğum öncesi beyin gelişimindeki sorunlardan kaynaklanır.

Serebral palsi nelere sebep olur?

Serebral palsi, kas kontrolü, hareket bozuklukları ve bazen zihinsel engeller gibi sorunlara yol açar.

Serebral palsi nöbeti nasıl olur?

Serebral palsi nöbeti, beyin fonksiyonlarının bozulmasıyla ortaya çıkabilen kasılmalar ve bilinç kaybı şeklinde görülür.

Serebral palsi kök hücre tedavisi nasıl yapılır?

Kök hücre tedavisi, bilimsel araştırmalarla geliştirilen ve potansiyel olarak serebral palsi tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.

Serebral palsi nasıl anlaşılır?

Serebral palsi, motor beceri ve kas kontrolündeki anormalliklerle genellikle erken yaşlarda anlaşılır.

Serebral palsi tanısı nasıl konur?

Serebral palsi tanısı, klinik değerlendirme, nörolojik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur.