Beyin ya da omurilik yaralanması, sinir hasarı, ayak ve bacakta bulunan anatomik problemler ya da kas zayıflığı neticesinde ortaya çıkabilen düşük ayak nedir, nasıl tedavi edilir? Bu içeriğimizde size, kişinin ayağı üzerindeki kontrolünü kısmen ya da tamamen kaybetmesiyle sonuçlanan düşük ayak sendromunun belirtileri, arkasında yatan sebepler, yaygın kullanılan tedavi yöntemleri hakkında bilgi vereceğiz.
İçindekiler
Düşük Ayak Nedir?
Ayağı dışarı doğru oynatamama (eversion) ve bilekten yukarı doğru kaldırmama (dorsofleksion) şeklinde kendini gösteren düşük ayak sendromu (drop foot), kas ya da sinir hasarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Başka bir ifadeyle kişi, yürürken ayak ve ayak parmaklarının ön kısmını kaldıramadığı için ayağını yerde sürüyerek hareket ettirmek (stepaj yürüyüşü) zorunda kalır. Her yaştan bireyde görülebilen bu sendrom; çoğunlukla sadece bir ayakta ortaya çıkar. Ancak iki ayakta birden görüldüğü durumlarda bulunmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Altında yatan nedene göre değişmekle birlikte düşük ayak belirtileri yavaş yavaş ya da aniden ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalık; genel olarak ayakta durma, adım atma, problemli ayağı yukarı kaldırma gibi hareketlerin zorlanmasıyla kendini gösterir. Yaşanabilecek erken semptomlardan biri, kişinin ayakkabılarından birini diğerine göre daha geniş hissetmesi ve ayağını kaldırmada zorlanması şeklinde gerçekleşir.
Yaygın düşük ayak belirtileri şu şekilde özetlenebilir:
- Ayağın dışa doğru hareket ettirilememesi
- Ayak bilekleri ve dizlerde dengesizlik yaşanması
- Yürürken ayağın yerde sürüklenmesi, yalpalama
- Yürüme sırasında dengeyi kaybetme, ayağın takılması gibi sebeplerle sık sık düşme
- Bacağın alt kısmının ön ve yan taraflarında ve ayak derisinde uyuşma
- Gözler kapalı olacak şekilde ve destek almadan ayakta dururken denge kaybı yaşama
- Ayağın vücuttan uzaklaşması.
- Düşük ayak sendromu, bel fıtığına bağlı olarak gelişmişse belden başlayıp bacağa doğru yayılan yoğun ağrı
- Kişinin gayriihtiyari “yüksek adımlı yürüyüş” denilen bir yürüyüş şeklini benimsemesi. Bu durumda hasta, uyluğunu abartılı bir şekilde yukarı kaldırılarak ya da merdiven çıkıyormuş gibi dizlerini kaldırarak adım atmaya çalışır.
Düşük Ayak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Düşük ayak hastalığında ayak bileği tam olarak oynatılamaz ve adım atarken problem yaşanır. Ayağın topuk kısmının yere değmemesi ve parmakların yerde sürünmesi gibi durumlar ortaya çıkar. Kişi, bu nedenlerle yürüme eylemini gerçekleştirebilmek için kalça veya diz eklemini aşırı zorlamak durumunda kalır.
Tedavi edilmezse bu zorlamaya bağlı olarak zaman içerisinde hem eklemlere hem de sağlam olan ayağa çok fazla yük bineceğinden dolayı ciddi duruş (postür) bozuklukları oluşur. İlerleyen aşamada çok fazla yüke maruz kalan sağlam ayakta kas kütlesinin azalmasıyla birlikte küçülme ve bacak kısalığı da gözlemlenebilir. Tedavi edilmezse ortaya çıkabilecek bir diğer önemli sorun da bazı kasları kontrol eden sinirlerde ciddi oranda hasar oluşmasıdır.
Düşük Ayak Tedavisi Nasıl Yapılır?
Düşük ayak tedavisi; genellikle fizik tedavi yöntemleri, ortopedik destekler, elektriksel sinir stimülasyonu ya da ameliyatla yapılmaktadır. Burada önemli olan, bu sendromun ortaya çıkmasındaki neden ve erken teşhistir.
Tedavisinde çoğunlukla tam iyileşme sağlanamasa bile, doğru tedavi yöntemleri ile semptomlar önemli ölçüde azaltılarak yürüme kolaylaştırılmaktadır. Düşük ayak hastalığını ortaya çıkaran neden, başarılı bir şekilde teşhis ve tedavi edilirse düşük ayak semptomları da büyük ölçüde hafifler ve hatta bazı durumlarda tamamen ortadan kalkabilir. Erken teşhis ve tedaviyle rahatsızlığın kalıcı hale gelmesi de engellenebilmektedir.
Düşük ayak tedavisi sürecinde sıklıkla kullanılan yöntemlere şu örnekler verilebilir:
- Ayağa ve ayak bileğine takılan ortopedik destek görevi gören afo ya da atel yardımıyla hastanın ayağı normal bir pozisyonda tutulmaya çalışılır. Bu müdahaleler, durumu eski haline döndürmese de yürümeyi kolaylaştırmada ve diğer eklemlerde gelişebilecek ek hasarları önlemede etkilidir. Bir afo ayakkabıya sahip olarak bu rahatsızlıktan nasıl kurtulacağınızı yazımızın devamında açıklayacağız.
- Bacak kaslarını güçlendirme, ayak bileğindeki hareket aralığını koruma, çalışmayan kasları çalıştırma, topuk bölgesinde gelişebilecek sertliği önleme gibi amaçlarla fizik tedavi egzersizleri uygulanabilir.
- Düşük ayak sendromunun görece yeni geliştiği durumlarda sinir cerrahisi de kullanılabilmektedir. Uzun süredir devam eden durumlarda ise ayak bileğine ya da ayak kemiklerini kaynaştırmaya yönelik ameliyatlar da faydalı sonuçlar verebilmektedir.
- Düşük ayak tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve pozitif sonuçlar veren elektriksel sinir stimülasyonu ile peroneal sinirin geçtiği hat boyunca sürekli olarak elektriksel uyarı gönderilerek ayağı kaldıran sinir uyarılabilir.
Düşük ayak tedavisinin etkili sonuç verebilmesi için önemli olan, hastalığı ortaya çıkaran nedeni doğru tespit etmek ve ilk olarak nedeni tedavi etmeye yönelik çalışma yapmaktır. Erken teşhis ile oldukça başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Düşük ayak tedavisi, altta yatan nedene göre ortopedi ya da travmatoloji uzmanı tarafından planlanmaktadır.
Egzersizleri Nedir, Nasıl Yapılır?
Düşük ayak sendromu yaşayan kişiler için önerilen birincil tedavi egzersizlerdir. Düşük ayak egzersizleri ile hastanın ayak bileğinin hareket kabiliyetini artırmak, ayak kaslarını güçlendirmek, kas kaybını azaltmak amaçlanır. Egzersizleri içerisinde germe egzersizleri hastalığın tedavisinde en iyi sonuçları veren metotlar arasında yer almaktadır.
Germe egzersizleri, havlu benzeri bir yardımcı elemanla yapılır. Hasta, rahat bir pozisyonda yere oturarak bir havluyu ayağının etrafından geçirir ve havlunun iki ucunu tutarak yavaşça kendine doğru çeker. Unutulmamalıdır ki son derece ciddi bir rahatsızlıktır ve düşük ayak egzersizleri de ilk olarak bir fizik tedavi uzmanının yönlendirmesiyle yapılmalıdır.
Düşük Ayak Tedavisinde Afo Ayakkabı
Düşük ayak tedavisi için başvurulan yöntemlerden biri de afo ayakkabılardır. Bu sayede karbon afo kullanan hastaların sorunları %99 oranında azalmaktadır. Kısa yürüme cihazları düşük ayak tanılı hastaları tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.
Düşük ayak rahatsızlığı olan hastalar, günlük yaşantılarında karşılaştığı sorunları ve aktivitesizliği karbon afo ile geride bırakabilir. Tedavisi için tüm dünya da kullanılan en yaygın yöntem karbon afo’dur. Size uygun afo ayakkabıyı seçmek için buraya tıklayınız.
* Düşük ayak nedir başlıklı içeriğimiz bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
